Merhabalar ve güzel günler herkese! Meraklılarına duyurulur, bu yazımda psikolog ve psikolog olmak hakkında Sıkça Sorulan Sorular dizisi hazırladım. Psikolog kimdir, psikolog nasıl olunur gibi soruları cevaplayacağım. Gelin eğri oturup doğruları konuşalım, psikolog nedir ne değildir bir göz atalım.
Sorulara bakmadan önce psikoloji alanına ufak bir değinmek istiyorum. Psikolojinin kelime anlamı ‘ruh bilimi’ olsa da spiritüalizm, mistik yaşam, kuantum gibi konularla ilgisi yoktur. Psikolojinin en geniş tanımı şu: Bireylerin içsel ve çevresel ilişkilerini; bilişsel, duygusal, davranışsal ve sosyal süreçleri bilimsel metotlarla inceleyen ve bilgi üreten bir alan. Şimdi soru başlıklarına geçelim.
Psikoloji Bölümüyle ilgili merak edilen tüm sorularınızı (maaş, iş bulma, çalışma şartları) bu videoda yanıtladık. Keyifli izlemeler.
Bu Yazıda Sizi Neler Bekliyor?
Psikolog Kimdir?
Psikolog psikoloji biliminin çalışma hayatındaki adıdır. Birey ve grup süreçlerinde yaşanan problemleri tespit eder ve çözüm için yol gösterici olur. Hastane, mahkeme gibi çalışma alanlarında gözlem, görüşme ve testler aracılığıyla psikolojik destek hizmeti verir. Gerektiğinde tedavi için yönlendirmeler yapar. Şirketlerin kariyer gelişiminde aktif rol oynar. Gördüğümüz gibi psikologlar yaygın kanının aksine başlıca psikoterapi yapmazlar. Bunun için psikologların uzun soluklu ve güvenilir bir kurumdan psikoterapi eğitimi ve süpervizyon alması gerekir. Bu eğitimleri ihtiyaç oluştukça ayrı ayrı da alabilirler.
Türkiye’de Psikolog Olmak ve Çalışma Alanları
Yeni psikolog olanlar genellikle özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde veya anaokullarında çalışmakta. Buna ben de dahilim. Fakat temelinde insani ilişkilerin yer aldığı her çalışma kolunda psikologlara ihtiyaç duyulmaktadır.
Psikologların en yaygın çalışma alanları bunlara ek olarak hastane ve toplum sağlığı merkezi gibi sağlık kurumları, adalet bakanlığı, ceza ve tevkifevleri, sosyal hizmetler, huzurevleri, emniyet, belediyeler, şirketlerin insan kaynakları departmanı, sivil toplum kuruluşları, psikometri merkezleri gibi sektörlerdir. Yani görüldüğü gibi yelpaze çok geniş.
Üstelik endüstriyel gelişmelerle beraber çok farklı sektörlerde de psikologların iş gücü olacağı tahminler arasında.
Bu arada Psikoloji Arşiv’in “psikolog” kategorisinde bulabileceğiniz pek çok deneyim aktarımı yazısı var. Bu yazıların linklerini aşağı bırakıyorum:
- Üniversitede Psikolog Olmak
- Belediyede Psikolog Olarak Çalışmak
- Rehabilitasyon Merkezinde Psikolog Olarak Çalışmak
- Anaokulunda Psikolog Olarak Çalışmak
- En İyi Psikolog / Terapist Seçme Rehberi
Genel koordinatörümüz Taner’in sitesinden Psikoteknik Psikoloğu olmakla ilgili de bilgi alabilirsiniz. Gelelim sadede…
Nasıl Psikolog Olunur?
Geldik üniversite tercih dönemindeki öğrenciler için önemli olan, Psikolog nasıl olunur sorusuna. Psikolog olmak için üniversitelerin 4 yıllık psikoloji lisans eğitimini tamamlamış olmak gerekir. Artık diplomalarda “psikoloji mezunu” bilgisi yer alıyor, buradan “mezun oldunuz ama hala bir psikolog sayılmazsınız” diyen hocalarımıza selam olsun. Haksız da değiller. Çünkü diploma bize unvanı veriyor ama lisansta verilen psikoloji eğitimi tek başına yeterli olmayabiliyor.
Seçtiğiniz çalışma alanına yönelik farklı donanımlar gerekebiliyor. Mesela anaokulu için gelişim testleri, klinik için terapi eğitimi gerecek. Ufak bir tavsiye: Mezun olduktan sonra donanımlı bir psikolog olmak tutku ve çaba gerektirir. Yani isteyenler şimdiden eforlarını ve cüzdanlarını hazırlasın 😊
Uzman Psikolog Kimdir?
Lisans eğitimini tamamlayıp psikolojinin alt alanlarından birinde yüksek lisans yaparak uzmanlaşan kişilerdir. Bu kişiler klinik psikolog, endüstri ve örgüt psikoloğu, gelişim psikoloğu gibi unvanlar kazanırlar. Uzman psikologlar sahada çalışmayı tercih eder. Yahut akademik kariyer yolculuğuna girer. Mesela endüstri ve örgüt psikologları şirketlerde işe alım, çalışan verimliliği, performans değerlendirmesi gibi hedefler üzerine çalışabilir. Sosyal psikologlar genellikle akademik kariyer tercih ederler. Artık psikoloji denilince akla tek klinik psikolog gelmesin yoksa diğer alanların boynu bükülüyor 🙂
Klinik Psikolog Olmak
Depresyon, kaygı bozuklukları, travma gibi psikopatoloji alanlarında uzmanlaşmış kişilerdir. Klinik psikolog travma gibi ciddi psikolojik rahatsızlıklardan okul değişimi gibi daha hafif uyum problemlerine kadar birçok mesele üzerine çalışır. Stajlar ve terapi eğitimlerinin üzerine de yetişkin, çocuk ve ergen, travma, bağımlılık gibi alanlarda uzmanlaşabilir. Ancak şunu belirtmeliyim ki klinik psikologlar tırnak içinde oturarak para kazanmak için yılların ve paraların sular seller gibi aktığı bir süreçten geçerler.
Psikolojisi Bozuk İnsan Belirtileri: Nasıl Anlaşılır ve Nasıl Düzelir?
Klinik psikolog, psikologdan farklıdır. Birçok psikoloji öğrencisi klinik psikolog olma hevesiyle başladığı serüveninde pek çok farklı yola savrulur. Klinik psikolog olmak için psikoloji eğitiminden sonra 2 yıl klinik psikoloji yüksek lisans eğitimini ve süpervizyonunu tamamlamış olmak gerekir.
Klinik psikolog ilaç yazar mı? Hayır, ilacı psikiyatrist yazar. Klinik psikolog düşünce, niyet okur mu? Hayır, gelecek tahmini gibi beklentileri olanlar da tarotçulara gidebilir. Şaka bir yana, modern üfürükçülere temkinli yaklaşınız. Psikologların mucizeler yaratma, dertlere bir çırpıda derman olma gibi bir kabiliyeti yok. Bir de deli doktoru değiliz. Artık bu konuda anlaşalım 😊
Aile Danışmanı ve Aile Psikoloğu Kimdir?
Aile danışmanı, bu alanda yüksek lisans yapan veya sertifikasyon eğitimi almış kişilerdir. Ancak bu eğitimi alan herkes aile danışmanı olamaz. Çocuk gelişimi, sosyoloji, sosyal hizmet, psikoloji, psikolojik danışmanlık ve rehberlik, hemşirelik ve tıp bölümlerinde okumak gerek. Aile ile çalışmak isteyen psikologlar ve klinik psikologlar da bu alanda kendini geliştirebilirler. Dolayısıyla iki unvan birbirinden farklıdır. Tercih size kalmış.
Pedagog ne demek?
Ülkemizde pedagoji ve psikoloji çokça karıştırılan alanlar. TDK’ya göre eğitim bilimi anlamına gelen pedagoji bölümü 1982’de kanun kararıyla kapatıldı ve PDR bölümü ile birleştirildi. Bugün bazı kamu kurumları pedagog ilanı verse de bu unvan artık kullanılmamakta. Çocuk psikolojisi alanında hizmet verenler psikologlar, psikiyatristler ve psikolojik danışmanlar. Yani çocukla çalışmak kimseyi pedagog yapmaz. Yasal geçerliliği ve karşılığı olmadığı halde pedagog olduğunu iddia eden kişilere de temkinli yaklaşmanızda fayda var.
Kimler Sahte Psikologdur?
Sıra geldi kanayan yaramıza. Sahte psikologlar psikoloji eğitimi almamasına rağmen kendilerini psikolog olarak tanıtır. Böylece hem insanları kandırır hem de alan istismarı yapar. Nitekim zihin sağlığı koca bir pasta ve herkes dilimlerden nasiplenmek istiyor. Bir yanda yıllarca eğitimden eğitime koşmuş ve hala kendini tam manasıyla yeterli hissedemeyen özverili psikologlar var. Bir yanda da birkaç saatlik eğitimle “ben bu sorunu bir iki seansla hallederim” diyenler. Bu kişilerin kafası psikolojiye değil ancak ticarete çalışır.
Psikoloji bilimi bilinç altı temizleme, kuantumla terapi yapma, kişiyi belirli şekilde davranmaya yönlendirme gibi tutumlardan uzaktır. Burada meslek yasasının noksanlığı iliklere kadar hissedilse de Türk Psikologlar Derneği’nin web sitesinde sahte psikologları ihbar etmek için bir kısım mevcut. Ne diyelim, onlar uyanıksa biz daha uyanık olalım. Bir de son zamanlarda sosyal medyada sahte profil oluşturup cüzdanları hedef alanlar var. Araştıralım ve sorgulayalım efendim.
Psikolog nasıl olunur yazısının sonuna geldik. Umarım cevaplar aydınlatıcı olmuştur. Yine de aklınıza takılan sorular olduğunda hiç düşünmeden bize danışın sevgili okur. Biz psikologların haklarının korunduğu, emeklerimizin karşılığını bulduğu bir hayat diliyorum. Hepimiz için güzelliklerle dolu bir yarın olsun. Sevgiyle kalın, kendinizi değerli kılın.
Editörün Notu: Eda Şentürk yazılarından devam etmek isterseniz How I Met Your Mother ile Aşk Türleri adlı yazısını bir HIMYM fanı olarak kesinlikle tavsiye ediyorum. Ayrıca sahte psikolog dediğimiz kavramı tam olarak anlayabilmeniz için de şöyle bir yazı bırakıyorum: Ruh Vampirleri Sahte Psikologlar.
Bu yazı Psikoloji Arşiv Yayın İlkeleri ‘ne uygun şekilde yeniden düzenlenmiştir.
Editör: Selin Cennet Türker
Görsel Tasarım: Taner Türker
Psychology Ψ
Tebrik ederim, çok aydınlatıcı bir yazı olmuş.
Teşekkür ederim ☺️