Ünlü Türk Psikologlar

Ünlü Türk Psikologlar listesine geçmeden önce psikoloji kelimesinin anlamını açıklayalım. Psikoloji, kelimenin tam anlamıyla ruhun incelenmesi/araştırılması anlamına gelir (Yunanca’da -ψυχή- “psiyçē” ruh ve -λογία-“logia” araştırma). Bu nedenle psikoloji, doğa ve beşeri bilimleri bir arada tutması bakımından benzersiz olan bir akademik disiplindir. Bu benzersiz akademik birimin temsilcileri yani psikologlar arasında elbette bazıları biraz daha diğerlerinden ön plana çıkmaktadır. Bu nedenle sizler için ünlü psikologlar yazımızın içerisinde Ünlü Türk Psikologları sıraladık. Elbette, ünlü kavramının karşılığı birçok anlamda kişiden kişiye göre değişebilir. Bu nedenle bu sıralamayı bir öncelik sıralaması olarak ele almamanızı öneririz. Gözümüzden kaçan bir isim olursa da mutlaka yorumlarda belirtiniz. -,-

Ünlü psikologlardan söz ederken bir kısmını bu alana yaptığı gerek bilimsel gerekse toplumsal fayda üretimine yönelik çalışmalardan yola çıkarak seçerken bazı isimleri ise sadece popülariteden dolayı seçtik. Bu nedenle, “bu kişi neden var ya?!!” gibi tepkiler gelmeden önce bunu belirtelim istedik.

Ünlü Psikologlar

Tarihteki en ünlü psikologlardan bazıları, insan zihnini ve davranışını anlamaya yönelik önemli katkılarda bulundu. Bu düşünürlerden bazıları aynı zamanda filozof, eğitimci veya başka mesleklere de sahipti. Bu içeriğimize Türkiye’deki ünlü psikologları inceleyeceğiz. Gelin, Ünlü Türk Psikologlara birlikte bakalım.

1.Prof. Dr. Doğan Cüceloğlu (9 Şubat 1938 – 16 Şubat 2021)

Yakın zamanda aramızdan ayrılan Doğan Cüceloğlu, hepimizin aklına gelen ilk psikologlardan biridir. Türkçe ve İngilizce olmak üzere 40’tan fazla bilimsel makalesi yayınlanan ve çeşitli topluluklara bilimsel psikoloji çerçevesinde gelişim seminerleri sunan Cüceloğlu, sayısız kişisel gelişim kitabıyla Türk insanının düşünce, duygu ve davranışlarını inceledi.

İstanbul Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nden mezun oldu. Sonrasında Doktorasını ABD Illinois Üniversitesi’nde Bilişsel Psikoloji alanında tamamladı. Türkiye’de Hacettepe Üniversitesi ve Boğaziçi Üniversitesi’nde çalıştı. Türk insanının düşünce, duygu ve davranışlarını bilimsel psikoloji kavramları içinde inceleyen 21 kitap kaleme aldı. Doğan Cüceloğlu hakkındaki tüm bilgilere dogancuceloglu.net web sitesinden ulaşabilirsiniz.

Doğan Cüceloğlu Kitapları

İnsan İnsana (1991)
İnsan ve Davranışı (1992)
İçimizdeki Çocuk (1992)
‘Miş’ Gibi Yetişkinler: Yetişkin Çocuklar (1994)
İçimizdeki Biz (1996)
İyi Düşün Doğru Karar Ver (1998)
Savaşçı (1999)
‘Keşke’siz Bir Yaşam İçin İletişim: İletişim Donanımları (2002)
Başarıya Götüren Aile – Sınav Döneminde Ana Babalık (2006)
Bir Kadın Bir Ses (2006)
Korku Kültürü: Niçin ‘Mış Gibi’ Yaşıyoruz? (2008)
Onlar Benim Kahramanım (2009)
İnsan İnsana Sohbetler (2011)
İnsanı Ararken Damdan Düşen Psikolog (2013)
Gerçek Özgürlük (2014)
Derviş’in Aklı: Profesör Ahmet Dervişoğlu ile Sohbetler (2016)
Evlenmeden Önce, (2017)
Öğretmenim Bir Bakar Mısın?- Öğretmen’in Gücü Üzerine (2018)
Var Mısın? (2021)
Geliştiren Anne-Baba (2021)
Öğretmen Olmak

Okuma Önerisi: Psikologlar için 10 Kitap Önerisi

2. Prof. Dr. Çiğdem Kağıtçıbaşı (29 Ocak 1940 – 2 Mart 2017)

Bir yerde psikolojiden ve psikologlardan bahsediliyorsa, mutlaka Prof. Dr. Çiğdem Kağıtçıbaşı‘dan bahsetmek gerekiyor. Bir Sosyal Psikolog olan Kağıtçıbaşı, Türkiye’de psikolojinin yaygın toplumsal sonuçları olan bilimsel bir disiplin olarak gelişmesinde ve psikoloji biliminin dünya çapında içselleştirilmesinde önemli rol oynadı. Türkiye’de sosyal psikolojiye çok büyük katkılar yapmış ve uluslararası psikoloji dünyasının önemli isimleri arasına girmiş bir bilim insanıdır.

Kağıtçıbaşı, 1967’de UC Berkeley’de sosyal psikoloji doktorasını tamamladıktan sonra Türkiye’ye dönerek akademik kariyerine Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde (1969-1973), ardından Boğaziçi Üniversitesi’nde (1974-1995) ve Koç Üniversitesi’nde (1995) başladı. Kağıtçıbaşı’nın Çocukların Değeri Projesi’ndeki ilk araştırması, onu aile dinamikleri ve rollerindeki değişime boylamsal bir bakış açısıyla baktığı Aile Değişimi Teorisi‘ni geliştirmesine yol açtı.

Anne Çocuk Eğitim Vakfı’nın kurucuları arasında olan Çiğdem Kağıtçıbaşı, Türkçe ve İngilizce olarak kaleme aldığı, çeşitli bilimsel dergi ve kitaplarda yayınlanan 200’e yakın makalesi ve toplam 28 kitabı bulunmaktadır.

Çiğdem Kağıtçıbaşı Kitaplarından Bazıları

Başarı Ailede Başlar Çok Amaçlı Eğitim Modeli
Benlik
Aile ve İnsan Gelişimi
Dünden Bugüne İnsan ve İnsanlar
Emancipation In Exile: Perspectives On The Empowerment Of Migrant Women,
Günümüzde İnsan ve İnsanlar
Kültürel Psikoloji

3. Prof. Dr. Üstün Dökmen (1954-)

Prof. Dr. Üstün Dökmen’i birçok kişi TRT 1 ve Star TV’de Küçük Şeyler adlı televizyon programından tanıyor. Bilimsel kitaplarının ve makalelerinin yanı sıra şiir kitapları, romanları ve tiyatro eserleri de bulunmaktadır.

Üstün Dökmen Kitaplarından Bazıları

İletişim Çatışmaları ve Empati, 1994
Sosyometri ve Psikodrama Kuramsal Temeller / Uygulamalardan Örnekler / Yeni Yaklaşımlar, 1995
Selam, 1996
Varolmak Gelişmek Uzlaşmak, 2000
Yağmurda Yangın, 2002
Bir Yumurtanın Tarihçesi veya Bir Yumurta Pişirme Tarifi, 2002
Komşu Köyün Delisi, 2004
Küçük Şeyler, 2004
Oyunlar Otoyolda Piknik / Padişah-ı Hali Osman, 2005
Ladesçi, 2006
Küçük Şeyler 2, 2006
Nokta Nokta Hanımın Hayatı, 2007

4. Dr. Psikolog Gündüz Vassaf (1946-)

Gündüz Vassaf, insanı, tarihi, gündelik yaşamı anlatan kitaplarıyla Türkiye okuruna farklı bakış açıları sunan bir psikolog yazar. Robert Kolej’in ardından ABD’deki George Washington Üniversitesi’nde psikoloji eğitimi gördü. Psikoloji doktorasını Hacettepe Üniversitesi’nden aldı. Türkiye’nin ilk zekâ testini geliştirdi.

Kendisinin konuk olduğu bir Youtube programına buradan ulaşabilirsiniz.

Gündüz Vassaf Kitaplarından Bazıları

Zekâ ve Zekâ Testleri Nedir Ne Değildir? 1977
Temel Zihin Yetenekleri Testi, Ankara Üniversitesi Mediko-Sosyal Merkezi Yayınları, 1977
Introduction to Psychology (Editör), Bogaziçi Üniversitesi, 1978
Cehenneme Övgü, Gündelik Hayatta Totalitarizm, 1992
Cennetin Dibi, Modern Zamanda Eğlencelik Hayat, 1999
Annem Belkıs, İletişim Yayınları, 2000
40 Yıl Önce 40 Yıl Sonra, Amerika Rusya, 2006
Tarihi Yargılıyorum, İletişim Yayınları, 2007
Türkiye Sen Kimsin? – Uçmakdere Yazıları 1, 2008

5. Prof. Dr. Öget Öktem Tanör (1935-)

Öget Öktem Tanör, 31 Mayıs 1935 tarihinde İstanbul’da doğmuştur. Çocukluk ve gençlik yılları boyunca ailesiyle birlikte Türkiye’nin çeşitli illerinde ikamet etmiştir. Nöropsikoloji ve afazi alanlarında Türkiye’de önemli bir isim olarak bilinmektedir. Bu alanlarda birçok çalışma yapmış, kitaplar ve yayınlar kaleme almıştır.

Lisans öğrenimine İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde başlayan Öget Öktem Tanör, 1959 yılında mezun olmuştur. Mezuniyetinin ardından Anayasa Hukuku kürsüsünde asistanlık görevinde bulunmuş ve bir süre devlet bursuyla Columbia Üniversitesi’ne gitmiştir. Dönüşünde psikoloji eğitimine devam ederek, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü’nde derslere katılmış ve sonrasında psikoloji doktora programına kabul edilmiştir. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde açılan “tıp bilimleri doktorası” programına katılarak, 1981 yılında “Anksiyetenin Öğrenme ve Hafızaya Etkisi” adlı doktora tezini tamamlamıştır.

1984 yılında Türkiye’deki ilk nöropsikoloji laboratuvarını kurmuş ve 2008 yılında Türk Nöropsikoloji Derneği’nin kurucuları arasında yer almıştır. Günümüzde, hem akademik çalışmalarına devam etmekte hem de Türk Nöropsikoloji Derneği‘nin kurucu görevini sürdürmektedir.

Öget Öktem Tanör hakkındaki bütün bilgilere kişisel web sitesinden ulaşabilirsiniz.

Öget Öktem Tanör’ün Kitapları;

Davranışsal Nörofizyolojiye Giriş (2008)
Öktem Sözel Bellek Süreçleri Testi El Kitabı (2011)

6. Sosyal Psikolog Muzaffer Şerif (1906- 1988)

Muzaffer Şerif, sosyal psikolojinin gelişiminde öncü bir rol üstlenmiş ve disiplinin temel kavramlarının anlaşılmasına önemli katkılar sağlamıştır. Özellikle sosyal çatışma, sosyal normlar gibi sosyal süreçleri anlama çabasıyla tanınmıştır. Lisans eğitimini tamamladıktan sonra, insanın karmaşık ve belirsiz gözüken olaylara karşı başkalarının değerleriyle bakma eğilimini anlamak için özgün deneysel çalışmalar gerçekleştirmiştir.

Örneğin, “norm oluşumu” konusundaki özgün deneysel çalışmaları, insanların sosyal normlara uyum sağlama eğiliminde olduğunu göstermiştir. Gruplar arasındaki çatışma ve işbirliği dinamiklerini inceleyen “Robers Cave” deneyi ve “Otokinetik Etki” deneyi gibi algısal etkileri kullanarak grup içi sosyal normları inceleyerek, sosyal psikoloji literatürüne önemli katkılar sağlamıştır.

Şerif’in çalışmaları, sosyal psikoloji alanında grup dinamikleri, önyargılar, çatışma ve işbirliği gibi temel konuları anlama ve açıklama çabasıyla dikkat çekmektedir. Ayrıca, kişisel kimlik ve sosyal kimlik arasındaki etkileşimler üzerine yaptığı araştırmalar da disiplinin gelişimine önemli katkılar sağlamıştır.

Muzaffer Şerif’in Kitaplarından Bazıları;

Vaziyet Alışların (Atitudes) Psikolojisi Üzerinde Birkaç Yeni Araştırma (1944)
Değişen Dünya (1946)
Sosyal Kuralların Psikolojisi
Irk Psikolojisi (1943)

7. Prof. Dr. Acar Baltaş

Acar Baltaş, Türkiye’de psikolojinin çeşitli alanlarında çalışmalar yaparak iş alanları oluşturmuş bir akademisyen ve uygulayıcıdır. Yükseköğrenimini İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü’nde tamamlamıştır. Doktora çalışmasını ise Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı’nda yüksek beyin fonksiyonları üzerine gerçekleştirmiştir. Bu süreçte klinik nöro-fizyoloji alanında uzmanlaşarak “Tıp Bilimleri Doktoru” unvanını elde etmiştir. Ayrıca, uygulamalı psikoloji alanında doçent ve profesör unvanlarını almıştır.

Acar Baltaş’ın ulusal ve uluslararası düzeyde 100’den fazla bilimsel çalışması bulunmaktadır. İletişim ve tıbbi psikoloji konularındaki bilgisini iş dünyasının gereksinimleriyle bütünleştirerek seminerler düzenlemiş ve uygulamalar gerçekleştirmiştir. Baltaş, Türkiye Futbol Federasyonu bünyesinde Türk A Milli Futbol Takımı ve Galatasaray Futbol Takımı gibi önemli kulüplerin psikolojik danışmanlığını üstlenmiş ve Türk A Milli Futbol Takımı ile çalışmalarını sürdürmüştür. Ayrıca, Türk Silahlı Kuvvetleri’nde harp akademilerinde kurmay subay adaylarına ve generallere kişilik ve liderlik eğitimleri vermiştir.

Acar Baltaş’ın çalışmaları, spordan askeriye alanına kadar geniş bir yelpazede etkili olmuş ve Türkiye’deki psikolojik danışmanlık ve liderlik eğitimi pratiklerine önemli katkılarda bulunmuştur.

Acar Altaş hakkındaki bütün bilgilere acarbaltas.com üzerinden ulaşabilirsiniz.

Acar Baltaş’ın Kitaplarından Bazıları;

Hayatın Hakkını Vermek (2020)
İlk İşim (2019)
Bir Yolculuk Olarak Liderlik (2018)
Akılsız Duyguların Cezasını Kararlar Çeker (2015)
Türk Kültüründe Yönetmek (2010)
Hayalini Yorganına Göre Uzat (2007)

8. Klinik Psikolog Beyhan Budak (1985-)

Beyhan Budak, psikoloji alanına olan derin ilgisini ve bu alanda kariyer yapma kararını, “İnsana dair her şeyin beni büyüleyici bir şekilde çekmesiyle birlikte, üniversite tercihlerimin tamamını psikoloji alanında yapmaya karar verdim ve ilk tercihim olan İstanbul Üniversitesi Psikoloji bölümünü başarıyla tamamladım,” şeklinde ifade etmektedir. Lisans eğitiminden sonra, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik ile Klinik Psikoloji alanlarında yüksek lisans derecelerini tamamlamıştır.

Beyhan Budak, sosyal medya platformlarında Psikolog unvanıyla aktif olarak yer almakta olup “TEDx konuşmaları, podcast yayınları, kendi YouTube ve Instagram kanallarından” içerik üretmektedir. Bu faaliyetlerle, psikoloji alanının temel amaçlarından biri olan topluma fayda sağlama ve farkındalığı artırma çabalarına önemli katkılarda bulunan öncü psikologlardan biridir.

Beyhan Budak hakkındaki bütün bilgilere www.beyhanbudak.com.tr web sitesinden ulaşabilirsiniz.

Beyhan Budak’ın Kitapları

Kendine İyi Davran Güzel İnsan (2019)
Senin Sucun Değil: Geçmişin Yüklerinden Kurtulma Rehberi (2020)
Mutluluğu Kaybettiğin Yerde Arama: Güçsüz değilsin sadece İnsansın! Kabullenerek güçlenmek için yasam dersleri (2021)

9. Klinik Psikolog Gökhan Çınar (1983-)

Gökhan Çınar, bizi empatiyle, günlük hayatımızda bazen unutabildiğimiz en saf duygularımızla baş başa bırakan Katarsis programı ile hayatlarımıza girmiştir. Kendi eğitimini Haliç Üniversitesi psikoloji bölümünde tamamladıktan sonra Maltepe Üniversitesinde yüksek lisansını tamamlamış ve Balıklı Rum Hastanesi, Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi gibi kurumlarda çalışmıştır. Gökhan Çınar, doktora eğitimini ise Sinema- TV alanı üzerine yapmıştır.

Küçük yaşlardan bu yana medyada yapımcı, sunucu ve içerik üreticisi olarak görev alan Gökhan Çınar, 2019’da “Utançla Yüzleşmek ” başlıklı bir TEDx konuşması yapmış, yurt içinde ve yurt dışında çeşitli seminer ve etkinliklerde konuşmacı olarak yer almaya devam etmiştir. Aynı zamanda kariyerinde Kafa dergisinde yazılar yazmış, “Geçicek Mi?, Benim Evim Neresi ” kitaplarıyla okuyucularıyla buluşmuştur.

Gökhan Çınar’ın youtube kanalına buradan ulaşabilirsiniz.

Gökhan Çınar’ın Kitapları

Benim Evim Neresi?
Geçecek mi?
Benim Evim Neresi – Yarasız Çocukluk Yoktur

10. Ferhat Aydın – Bar Psikoloğu

Ferhat Aydın, günümüzde “Bar Psikoloğu” olarak tanınan ve sosyal medya gibi çeşitli platformlarda geniş bir popülerlik kazanan bir psikologdur. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nde yükseköğrenimini tamamlamış ve askerlik hizmetini İstanbul’da yedek subay olarak gerçekleştirmiştir. Bu süreçte, askeri ortamda uyumu arttırmaya ve intihar önleme konusunda çalışmalar yaparak Kara Kuvvetleri tarafından takdir belgesiyle ödüllendirilmiştir.

Spor psikolojisi alanına da ilgi duyan Ferhat Aydın, Türkiye Hokey Federasyonu ve Hokey Milli Takımları’nın psikoloğu olarak görev yapmıştır. Ayrıca, “Bar Psikoloğu – Psikogösteri” konseptini oluşturarak Türkiye’de ve dünyada benzersiz bir yaklaşımı hayata geçirmiştir. 2019 yılında yayımlanan “Ben Değil De Bi Arkadaş” adlı kitabında, insanların iç dünyalarındaki sıkıntıları bir başkası üzerinden anlatma eğilimlerine odaklanmıştır. Kitap, karşımızdakinin ruh halini anlamak ve ona destek olmak konusunda okuyuculara rehberlik etmektedir.

Ferhat Aydın’ın çalışmaları, psikoloji disiplinini geniş kitlelere ulaştırmada etkili olmuş ve özellikle sosyal medya gibi platformlarda psikolojik destek ve farkındalık oluşturma çabalarını öne çıkarmıştır. Bu şekilde, toplumsal yaşamda psikolojiye olan ilgiyi artırmış ve psikolojik destek hizmetlerinin erişilebilirliğini artırmıştır.

Ferhat Aydının geliştirdiği Psikogösteri hakkındaki bütün bilgilere Bar Psikoloğu instagram adresinden ulaşabilirsiniz.

11. Klinik Psikolog Serdar Vatansever

İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde Psikoloji alanında lisans eğitimini tamamlayan Serdar Vatansever, akademik kariyerinde Bakırköy Ruh ve Sinir Hastanesi ile Çapa Tıp Fakültesi’nde araştırmacı ve uzman olarak görev yapmıştır. Bu süreçte çeşitli test çalışmalarına katılarak bilgi ve deneyim kazanmıştır. Klinik Psikoloji alanında yüksek lisans eğitimini tamamlarken, tez konusu olarak Türkiye’nin önde gelen spor kulüpleri olan Anadolu Efes, Darrüşşafaka ve Galatasaray gibi kurumları kapsayan bir araştırma gerçekleştirmiştir. Bu araştırma, sporun psikolojik etkilerini bilimsel bir perspektiften ele almış ve sonuçları akademik ortamlarda yayınlanmıştır.

Aynı zamanda, sosyal medya platformlarında etkin bir şekilde yer alarak psikolojik konuları geniş kitlelere ulaştırma ve toplumsal farkındalığın artmasına katkı sağlamaktadır. 2024 yılında yayımlanan “Artık Kendin İçin” isimli kitabı ile bilgi ve deneyimlerini daha derinlemesine paylaşmış ve okuyucularla buluşturmuştur.

Serdar Vatansever’in youtube kanalına buradan ulaşabilirsiniz.

12- Klinik Psikolog Esra Ezmeci (1985-)

Esra Ezmeci, Haliç Üniversitesi’nde lisans ve yüksek lisans eğitimlerini başarıyla tamamlamış olup, adli bilimler doktorasına odaklanarak çalışmalarını sürdürmektedir. Ezmeci’nin araştırmaları ve faaliyetleri, insanların duygusal ve zihinsel sağlıklarını geliştirmeyi amaçlamaktadır. Özellikle, travma sonrası deneyimler, aile içi dinamikler, çocuk yetiştirme pratiği ve çift ilişkileri gibi temel konulara odaklanan kitaplar ve makaleler ile bilinmektedir. Bununla birlikte, insanların yaşamlarını daha etkili bir şekilde yönetmelerine ve yaşadıkları zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı olacak atölye ve seminerler düzenleyerek pratiğe dönük bir yaklaşım sergilemektedir.