Psikoloji öğrencileri için üniversiteyi kazanmak da üniversiteye hazırlanmak kadar telaş doludur. Kocaman bir bilim deryasında yüzmeyi öğrenmek, uzmanlaşmak, istediği psikoloji alt alanını seçmek ama her şeyden önemlisi araştırmaları, tanıları, tedavi süreçlerini anlayabilmek için gerekli olan psikolojiye dair temel bilgiyi edinebilmek… Psikoloji öğrencilerinin okuması gereken 5 kitap listesini de tam da bu amaçla hazırladık.

Psikoloji öğrencileri bölümü kazandıktan sonra yapılması gereken şeyleri listelemeye çalışır. Staj, topluluk seçimi, ulusal aktiviteler, kitap ve okuma listeleri… Bu içerik ile sizlere, kitap ve okuma listesi köşesinde yardımcı olmak istiyoruz. Biz de Köpek Gibi Büyütülmüş Çocuk kitabını önermeyi çok isterdik ama spesifik konulara ve alanlara hitap eden kitaplardan önce; psikolojinin her alt dalına dair temel bilgiler sunan, bağımlılıktan uykuya, gelişimden psikoloji tarihine uzanan bir kitap listesi ile temel psikoloji bilginizi sağlamlaştırmanıza destek olmayı daha elzem bulduk.

Daha önce hazırladığımız “Psikoloji Öğrencilerinin İzlemesi Gereken 5 Dizi” önerisine de göz atmanızı öneririz

Listemizde yer alan kitapları ya da bu kitapların muadillerini lisans hayatınızın bir döneminde mutlaka göreceksiniz. Bu kitapların aynı zamanda bir psikolog için başucu kitabı olması gerektiğini de ekleyelim. Çünkü aklımız kitap değil ve her şeyi bilemeyiz. Ama her şeyi bilen kitapları başucundan ayırmazsak, her şey daha kolay ve bilimsel olabilir. Hazırsanız başlıyoruz…

Psikoloji öğrencilerinin okuması gereken 5 kitap listesi sizlerle.

1. Psikolojiye Giriş

Arkadaş Yayınları’ndan çıkan Psikolojiye Giriş – 14. Edisyon, “Atkinson & Hilgard’s Introduction to Psychology” adlı kitabın lisanslı Türkçe çevirisidir. Yazı yazarken hala dönüp; tanım, alt dal, biyolojik süreçler gibi konularda sayfalarını karıştırdığımız bu kitap size, psikoloji alanındaki spesifik konuları anlayabilmeniz için bir taban oluşturacak.

İçinde bulabileceğiniz başlıklar: Psikolojinin kapsamı ve biyolojik temelleri, gelişim, duyum ve algı, davranışın nöral temelleri, bilinç ve uyku, madde kullanımı ve bağımlılık, öğrenme ve koşullama, bellek, dil ve düşünce, güdülenme ve dürtü, toplumsal cinsiyet ve cinsellik, duygu ve ifade, zeka ve ölçümü, kişilik, stres, psikolojik bozukluklar ve tedavi süreçleri, sosyal etki ve sosyal biliş.

Yer alan her başlığın psikolojiye dair farklı çalışma alanlarına açıldığını da belirtmek gerek. Örneğin, güdülenme ve dürtünün altında yer alan beyinde ödüle bağlı uyarılmayı okurken doğal olarak madde bağımlılığında buluyorsunuz kendinizi. “Bende bu kitaptan yok ben başka aldım.” diye üzülen 1. Sınıf varsa üzülmesin. Kaknüs Yayınları’ndan çıkan ve Rod Plotnik’in eseri olan Psikolojiye Giriş kitabı da çok yakın bir içeriğe sahip, yalnızca bölüm sıralaması farklı.

KÜNYE: Özgün yazarlar; Edward E. Smith, Susan Nolen Hoeksema, Barbara Fredrickson, Geoffrey R. Loftus. Çeviri; Öznur Öncül ve Deniz Ferhatoğlu. Yayınevi; Arkadaş Yayıncılık. ATKINSON VE HILGARD PSİKOLOJİYE GİRİŞ – Genişletilmiş ve güncellenmiş 14. Edisyon.

2. Yaşam Boyu Gelişim – Gelişim Psikolojisi

Nobel Yayın’dan çıkan Yaşam Boyu Gelişim kitabı, öncelikle her yaş grubu ve her alandaki gelişime dair bilgi verdiği için başucu kitabı olmalı. Kaynağımız bizi; yaşam boyu bakış açısıyla doğumdan ölüme insan gelişimi hikayesinde konuk ediyor ve fiziksel, bilişsel, sosyoduygusal gelişime dair temel bilgileri aktarıyor. Gelişim kuramlarını ve kuramcılarını da atlamayalım. İçinde bulabileceğiniz başlıklar: Gelişim kuramları, öncesiyle sonrasıyla doğum ve hamilelik, bebeklik, erken, orta ve geç çocukluk, ergenlik, genç, orta ve ileri yetişkinlik, ölüm ve yas, gelişimsel dönemlere özgü sorunlar ve çözüm önerileri.

Bu kitabın muadilini öneremiyorum fakat ergenlerle çalışmaya karar vermiş, gelişim psikoloğu olmaya aday bir öğrenciyseniz yine John W. Santrock tarafından hazırlanmış ve ABD’de bu yaş grubu için yapı taşı niteliğinde sayılan ERGENLİK kitabına yönebilirsiniz.

KÜNYE: Özgün yazar; John W. Santrock. Çeviri editörü; Prof. Dr. Galip Yüksel. Yayınevi; Nobel Akademik Yayıncılık. YAŞAM BOYU GELİŞİM – Gelişim Psikolojisi.

3. Anormal Psikolojisi – Psikopatoloji

Nobel Akademik Yayıncılık’tan çıkan bu kitap her şeyiyle psikopatolojiyi içeriyor. DSM-5 güncellemeleri ile eş zamanlı düzenlenen ve bir önceki DSM versiyonu ile karşılaştırmalar da yaparak zihnimi de daha net bir ayrımın canlanmasını sağlayan bu kitabın ilk kısmı bizi; psikopatoloji bilgilerini sindirmeye hazırlıyor ve güncel paradigmalardan, tanısal değerlendirme süreçlerinden bahsediyor.

İkinci kısımda ise DSM-5 sınıflandırma sistemiyle uyumlu şekilde ilerleyen tanısal bölümleri bulabilirsiniz. İkinci kısım 12 bölümden oluşuyor. İlk 11 bölüm; psikolojik bozukluklar, belirtiler, önceki versiyona kıyasla tanısal farklar, tanı etiyolojisi ve bozukluğun tedavi biçimlerinden bahsediyor. Son bölümün konusu ise etik ve yasal yükümlülükler, sınırlar.

Bu kitabı başucu olarak önermemizin sebebi ise nedensel, genetik, biyolojik açıklamalara ek olarak tanı kriterlerini yalın bir dil ile vermesi ve her sınıflandırma için tedavi yöntemlerini aktarması. Bütüncül bir yaklaşımla, sindire sindire psikopatolojiyi öğrenebileceğiniz bir kaynak ayrıca incelemeler için de kullanabilirsiniz.

İçinde bulabileceğiniz başlıklar: Duygudurum bozuklukları, kaygı bozuklukları, obsesif kompulsif ve travma ilişkili bozukluklar, disosiyatif bozukluklar, şizofreni, madde kullanım bozuklukları, yeme bozuklukları, kişilik bozuklukları, cinsel bozukluklar, çocukluk dönemi bozuklukları, ileri yaş ve nörobilişsel bozukluklar.

KÜNYE: Özgün yazarlar; Ann M. Kring, Sheri L. Johnson, Gerald Davison, John Neale. Çeviri editörü; Muzaffer Şahin. Yayınevi, Nobel Akademik Yayıncılık. ANORMAL PSİKOLOJİSİ – Psikopatoloji.

4. Modern Psikoloji Tarihi

Kaknüs Yayınları’ndan çıkan Modern Psikoloji Tarihi’ni psikoloji öğrencileri için önermemizin sebebi; eğitimini aldığınız bilimin temel çatışma gruplarını ve yaklaşımlarını, sınanabilen bir bilim haline gelme sürecini, psikolojinin farklı alanlarında temel atmış kuramcıları ve farklı bilim dallarında çalışsa da dolaylı olarak psikolojiye çok büyük katkılar sağlamış isimleri bilmeniz gerektiğine inanmamız.

Jung ve Freud’un kuramlarını, bu kuramların ortaya çıkış sürecini ve yollarının nerede ve neden ayrıldığını bilmiyorsanız Psikanaliz ve Analitik yaklaşım arasında nasıl ayrım yapabilirsiniz? Savaş gibi toplumsal olayların psikolojik testlerin ortaya çıkışındaki öyküyü bilmeden psikoloji biliminin de arz-talep etkileşiminde etkilendiğini düşünebilir misiniz? Psikoloji tarihinde ortaya çıkmış, işlevini yiteren ya da halen etkisini sürdüren yaklaşımları bilmiyorsanız, bir yaklaşıma kendinizi ait hissetmeniz ne kadar mümkün? Bu soruları soruyoruz çünkü her psikoloji öğrencisinin bu kitabı başucunda bulundurması gerektiğine olan inancımız bu sorularla gün yüzüne çıktı.

Bu kitap aracılığı ile ana akımları, aynı yaklaşım altında farklı düşünceler ve teroriler üretmiş ölümsüz isimleri bulacak, aynı ya da yakın dönemde yaşamış kuramcıların fikirlerini ve bu fikirlerin farklılaşmasını sağlayan yaşam olaylarını kolaylıkla kıyaslayabileceksiniz.

İçinde bulabileceğiniz başlıklar: Psikoloji tarihi, felsefi etkiler, fizyolojik etkiler, modern psikolojinin kuruluşu, yapısalcılık, işlevselcilik, uygulamalı psikoloji, davranışçılık, gestalt psikolojisi, psikanaliz ve türevleri ile muhalifleri, sosyal psikoloji etkileri, bilişsel yaklaşım, hümanistik yaklaşım, evrimsel psikoloji.

KÜNYE: Özgün yazarlar; Duane P. Schultz ve Sydney Ellen Schultz. Çeviri; Yasemin Aslay. Yayınevi, Kaknüs Yayınları. MODERN PSİKOLOJİ TARİHİ.

5. Psikologlar İçin Etik Öğretim El Kitabı

Türk Psikologlar Derneği yayını olan bu kitabı tavsiye etmemizin sebebi mesleğinizi icra ettiğiniz her an dönüp bakma ihtiyacı duyabileceğiniz bir yol gösterici olması.

Rehabilitasyon merkezinde çalışan bir psikoloğun öğrencisiyle sosyal medyada fotoğraf paylaşması etik mi? Danışımın getirdiği hediyeyi kabul etmeli miyim? Bir akademisyen olarak çalışmama katılan öğrencilere +5 puan vermem etik mi, değilse ne yapabilirim? Danışanıyla flört eden meslektaşımı hemen polise mi şikayet etmeliyim (hayır)? Danışan gizliliğini ihlal etmem gereken durumlar var mı? Bu sorular ve sorunlarla karşılaştığınızda direkt bir yönlendirme ya da etik düşünmeyi kolaylaştıran bir işaretle bu kitapta mutlaka karşılacaksınız.

Kitabın size asıl öğretmeye çalıştığı şey etik karar verme sürecini doğru şekilde yürütebilme becerisi olacak. Çünkü,  ileride mesleki etik derslerinde yapacağınız vaka çözümlemelerinden de anlayacağınız üzere, her etik ikilemin net bir doğru cevabı yok. Danışanımla sevgili olabilir miyim? Hayır. Bu net bir cevap. Peki ya iki aydır görüşmelere devam ettiğim danışanın, erkek arkadaşımın henüz tanışmadığım bir arkadaşı olduğunu öğrendiysem? Burada biraz çetrefilli düşünmek gerekecek ve inanın meslekte bunu çok hızlı yapmanız gerekiyor.

Klinik, akademik, eğitim alanı fark etmeden her zaman etik bir düşünce mekanizmasına sahip olmanız ve zihninizi etik olana ulaşabilme becerisi anlamında eğitinceye kadar bu kitapla ara ara hasret gidermeniz gerekiyor diye düşünüyoruz.

İçinde bulabilecekleriniz: Etik ve ilgili kavramlar, etik dersleri için öneriler, Türk Psikologlar Derneği Etik Yönetmeliği, etik kurulu süreç yönetmeliği, EFPA dernekler üstü etik yönetmeliği çevirisi, vaka örnekleri, tarihçe ve canalandırmalar ile etik sohbetleri içeren tamamlayıcı iki adet DVD eki.

KÜNYE: Yazar, Doç. Dr. Yeşim Korkut. Yayınevi, Türk Psikologlar Derneği Yayınları. PSİKOLOGLAR İÇİN ETİK ÖĞRETİM EL KİTABI.

Selin Cennet Türker

Psikolog | Daktilosever
İçerik Koordinatörü | @psikolojiarsiv
İstanbul

#Psikoloji #Gelişim #Eğitim

www.selincennetgulmez.com