Selamlar. Ya da panikler ve ataklar mı demeliyim? Bu yazı çevirmenimizden tüm cesur yüreklere geliyor. Panik bozukluğunuz olduğuna dair bir şüpheniz varsa her yönüyle panik atak ve panik bozukluğu ele alan bu yazı size her cevabı verecek. Son zamanlarda Kırmızı Oda Sadi’nin hikayesiyle de insanlarda merak uyandıran bir konudan bahsedeceğiz. Delikanlı Sadi’nin de deyimiyle: Panik ve Atak kardeşler. Hazırsanız başlıyoruz.
Bu Yazıda Sizi Neler Bekliyor?
Panik Atak Nedir?
Panik atak, gerçek bir tehlike veya görünürde bir neden olmadığında şiddetli fiziksel reaksiyonları tetikleyen ani bir yoğun korku atağıdır. Ataklar çok korkutucu olabilir. Panik atak meydana geldiğinde, kontrolü kaybettiğinizi, kalp krizi geçirdiğinizi ve hatta öleceğinizi düşünebilirsiniz.
Birçok insan yaşamları boyunca sadece bir veya iki panik atak geçirir. Sorun belki de stresli bir durum sona erdiğinde ortadan kalkar. Ancak tekrarlayan, beklenmedik panik ataklar yaşıyorsanız ve sürekli başka bir atak korkusuyla uzun süreler geçiriyorsanız panik bozukluğunuz olabilir.
Panik Atak Türleri Nelerdir?
Duruma bağlı veya ipuçlu panik ataklar: Kişi tetikleyicilere maruz kaldığında beklenen ataklara denir. Örneğin kapalı alanlardan korkan biri, asansörde veya sıkışık alanlarda panik atak geçirmeyi bekleyebilir. Veya uçma korkusu olan birinin uçuş sırasında panik atak geçirmesi beklenebilir.
Spontane gelişen panik ataklar: Beklenmedik panik ataklar belli bir neden veya belirti olmadan ortaya çıkar. Bu tür bir panik atak, korkulu düşünceler veya rahatsız edici fiziksel hisler gibi bir iç ipucuyla oluşmaz. Aynı şekilde beklenmedik saldırılar veya belirli bir fobi gibi dış ipuçlarıyla da gerçekleşmez. Bu tür ataklar uyku sırasında bile ortaya çıkabilir.
Psikolojisi Bozuk İnsan Belirtileri: Nasıl Anlaşılır ve Nasıl Düzelir?
Durumsal olarak önceden belirlenmiş panik ataklar: Bu tür, korkulan bir duruma veya işarete maruz kaldıktan hemen sonra meydana gelmez. Sosyal durumlardan korkan ancak her sosyal durumda panik atak geçirmeyen birini düşünelim. Eğer bu kişi üzerinden zaman geçince gecikmiş bir atak yaşıyorsa bu duruma örnek verilebilir.
Panik Atak Belirtileri Nelerdir?
Panik ataklar genellikle aniden ortaya çıkar ve yoğun korku duygularına yol açar. Yaklaşık 10 ila 30 dakika sürebilir. Ancak daha uzun sürdüğü zamanlar da olabilir. Deneyim bir kişiden diğerine göre değişebilir. DSM-5’te yani Tanı Ölçütleri Başvuru El Kitabında yer alan 13 panik atak belirtisi şunlar:
- Çarpıntı, kuvvetli kalp atışı veya kalp atışında hızlanma
- Terleme
- Titreme veya sarsılma
- Nefesin yetmemesi ve boğulma hissi
- Tıkanma hissi
- Göğüs ağrısı veya rahatsızlığı
- Bulantı veya karın ağrısı
- Baş dönmesi, dengesizlik, sersemlik veya baygınlık hissi
- Üşüme veya ateş basması
- Parestezi yani uyuşma ve karıncalanma hissi
- Derealizasyon yani gerçeklikten kopma veya duyarsızlaşma, kendinden kopma duyguları
- Kontrolü kaybetme veya delirme korkusu
- Ölüm korkusu
Panik Atak Nedenleri Nelerdir?
Beyinde nöron denen sinir hücreleri var. Bu sinir hücreleri heyecan ve duygu yaşantımızı düzenleyen beyin hormonlarını salgılıyor. Bu beyin hormonları anormal bir şekilde çalıştığında panik bozukluğu görülebiliyor. Panik atak için rol oynayan faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz.
- Genetik
- Büyük stres
- Strese daha duyarlı veya olumsuz duygulara yatkın olan mizaç
- Beyninizin bazı bölümlerinin çalışma şeklindeki değişiklikler
Panik ataklar aniden ve ilk başta herhangi bir uyarı olmaksızın ortaya çıkabilir. Ama zamanla genellikle belirli durumlar tarafından tetiklenirler.
Bazı araştırmalar, vücudunuzun tehlikeye karşı doğal savaş ya da kaç tepkisinin panik atakta yer aldığını gösteriyor. Örneğin, peşinizden bir boz ayı gelirse vücudunuz içgüdüsel olarak tepki verir. Vücudunuz yaşamı tehdit eden bir duruma hazırlanırken kalp atış hızınız ve nefesiniz hızlanır. Aynı tepkilerin çoğu panik atakta da ortaya çıkar. Ama bariz bir tehlike olmadığında neden panik atak meydana geldiği bilinmiyor.
Panik Atak riskini artıran şeyler nelerdir?
Panik bozukluğunun semptomları genellikle gençliğin sonlarında veya yetişkinliğin başlarında başlar. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülüyor. Panik atak veya panik bozukluk gelişme riskini artırabilecek faktörler şunları içerir:
- Ailede panik atak veya panik bozukluk öyküsü
- Sevilen birinin ölümü veya ciddi hastalığı gibi büyük yaşam stresi
- Cinsel saldırı veya ciddi bir kaza gibi travmatik bir olay
- Boşanma veya bebek sahibi olma gibi hayatınızdaki büyük değişiklikler
- Sigara içmek veya aşırı kafein kullanımı
- Çocuklukta fiziksel veya cinsel istismar öyküsü
Panik Bozukluk Tanısı
DSM-5’e göre, bir doktor şu durumlarda panik bozukluğu tanısı koyabilir: Sık ve beklenmedik panik ataklar. En az bir aydır süren panik atak geçirme korkusu. Bu korku sebebiyle davranışlarda değişim. Sosyal fobi gibi herhangi başka özel bir durumun olmaması ve belirtilere sebep olacak bir ilaç kullanılmıyor olması.
Panik Atak Nasıl Tedavi Edilir?
Panik atak tedavisi, psikoterapi, ilaç tedavisi veya her ikisinin bir kombinasyonunu içerebilir. Tedavi, atakların sıklığını ve yoğunluğunu azaltmaya odaklı olur. Doktorunuzun önerdiği tedavi seçenekleri, teşhisiniz, geçmişiniz, tercihleriniz ve semptomlarınızın ciddiyeti gibi çeşitli faktörlere bağlı olabilir.
Psikoterapi: Panik ataklar ve anksiyete bozuklukları için genellikle bilişsel davranışçı terapi (BDT) önerilir. BDT, insanların korku ve endişe duygularına katkıda bulunan düşünceleri tanımlamalarına yardımcı olur. Ve bu düşünceleri daha yararlı ve gerçekçi olanlarla değiştirmeleri için çalışır. Bu süreç sayesinde insanlar, bu atakları tetikleyen şeylerin daha önce inandıkları kadar korkutucu olmadığını öğrenebilir.
İlaç Tedavisi: Doktorlar ayrıca panik ataklarla ilişkili semptomların tedavisi için bazı ilaçlar yazabilir. Fakat ilaçların etkisi kişiden kişiye değişebilir. Doktorunuza danışmadan reçetesiz ilaç kullanmayın.
Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Panik atak ve bozukluk tedavi edilmediğinde hayatınızın hemen hemen her alanını etkileyebilir. Yaşadığınız bu durumun tekrarlanmasından korkuyor olabilirsiniz ki, yaşam kalitenizi bozan sürekli bir korku haliyle yaşayabilirsiniz. Ancak tedavi edilmediği takdirdeki sonuçlarına hakim olmak yardım alma konusunda sizi teşvik edebilir. İşte olası yaşantılar:
- Araba kullanma veya agorafobi gibi belirli fobilerin gelişimi
- Sağlık sorunları ve diğer tıbbi durumlar için sık sağlık kontrolleri
- Sosyal durumlardan kaçınma
- İş veya okuldaki sorunlar
- Depresyon, anksiyete bozuklukları ve diğer psikiyatrik bozukluklar
- Artan intihar veya intihar düşüncesi riski
- Alkol veya başka bir madde kötüye kullanımı
- Finansal problemler
- Bazı insanlar için panik bozukluğu agorafobiyi içerebilir.
Agorafobi, basitçe alan korkusu olarak tanımlanabilir. Panik atak geçirirseniz kaçamayacağınızdan veya yardım alamayacağınızdan korktuğunuz için endişeye neden olan yerlerden veya durumlardan kaçınma durumu da bununla ilgilidir. Böyle bir durumda evinizi terk etmek için başkalarının sizinle birlikte olmasına isteyebilir ve bunu daha güvenli bulabilirsiniz.
Panik Atak Sorununa Karşı Alınabilecek Önlemler
Panik atakları veya panik bozukluğu önlemenin kesin bir yolu yoktur. Ancak aşağıdaki tavsiyelerle kendinize yardımcı olabilirsiniz.
Panik ve kaygı hakkında bilgi edinin. Sadece panik hakkında bilgi sahibi olmak bile size iyi gelecektir. Savaş ya da kaç tepkisini öğrenin. Atak anında sahip olduğunuz hislerin normal olduğunu ve delirmediğinizi öğreneceksiniz. Sigara, alkol ve kafeinden uzak durun. Bunların hepsi yatkın kişilerde panik ataklara neden olabilir. Ayrıca diyet hapları ve uyutucu olmayan soğuk algınlığı ilaçları gibi uyarıcı içeren ilaçlara da dikkat edin.
Nefesinizi nasıl kontrol edeceğinizi öğrenin. Hiperventilasyon, panik atak sırasında baş dönmesi ve göğüs sıkıntısı gibi hisleri meydana getirir. Derin nefes almak ise panik belirtilerini hafifletebilir. Nefesinizi kontrol etmeyi öğrenerek endişeli hissetmeye başladığınızda kendinizi sakinleştirebilirsiniz. Eğer nefesinizi nasıl kontrol edeceğinizi bilirseniz, korktuğunuz hisleri yaratma olasılığınız da azalır. Gevşeme tekniklerini uygulayın. Düzenli olarak uygulandığında, yoga, meditasyon ve aşamalı kas gevşetme gibi aktiviteler vücudun gevşeme tepkisini güçlendirir. Bu gevşeme uygulamaları sadece rahatlatmakla kalmaz, aynı zamanda neşe ve sakinliği de arttırır.
Sosyal Bağ ve Egzersiz
Aileniz ve arkadaşlarınızla bağlantı kurun. Kendinizi yalnız hissettiğinizde kaygı belirtileri daha da kötüleşebilir. Bu nedenle sizi önemseyen insanlarla iletişim halinde olun. Konuşacak kimsenin olmadığını hissediyorsanız, yeni insanlarla tanışmanın ve destekleyici arkadaşlıklar kurmanın yollarını keşfedin. Düzenli egzersiz Yapın. Egzersiz, doğal bir kaygı gidericidir. Bu nedenle çoğu gün en az 30 dakika hareket etmeye çalışın. 10 dakikalık sürelerle bile yapabilirsiniz. Yürümek, koşmak, yüzmek veya dans etmek gibi hem kollarınızı hem de bacaklarınızı hareket ettirmeyi gerektiren ritmik aerobik egzersizler özellikle etkili olabilir. Uykunuzu iyi alın. Yetersiz veya düşük kaliteli uyku kaygıyı daha da kötüleştirebilir. Bu nedenle her gece yedi ila dokuz saat dinlendirici bir uyku çekmeye çalışın.
Atak geçiren birine nasıl yardım edebilirsiniz?
Bir arkadaşınızın veya sevdiğiniz birinin panik atak geçirdiğini görebilirsiniz. Nefesleri anormal derecede hızlı ve sığ hale gelebilir. Başları dönebilir, titreyebilir veya kalp krizi geçirdiklerini düşünebilirler. Böyle bir durumda kişinin tepkilerinin mantıksız olduğunu düşünebilirsiniz. Sevdikleriniz için tehlikenin çok gerçek göründüğünü hatırlamak önemlidir. Onlara sakinleşmelerini veya korkmamalarını söylemenin bir faydası olmayabilir. Ama sevdiklerinizin panik atağı atlatmasına yardım ederek, gelecekteki ataklardan daha az korkmalarına yardımcı olabilirsiniz.
Öncelikle sakin olun. Sakin, anlayışlı olmak ve yargılayıcı olmamak kişinin atak sürecini daha hızlı atlatmasına yardımcı olacaktır. Kişiyi nefeslerine odaklayın. Arkadaşınızın oturması için sessiz bir yer bulun. Birkaç dakika boyunca yavaş, derin nefes almaları için ona rehberlik edin. Fiziksel bir şey yapın. Birlikte kollarınızı kaldırın ve indirin veya ayaklarınızı yere vurun. Sevdiğiniz kişinin stresinden biraz kurtulmasına yardımcı olabilir. Çevresindeki beş şeyi saymalarını isteyerek veya ortak bir ilgi alanı hakkında konuşarak arkadaşınızı kendi kafasından çıkarın. Onu yardım aramaya teşvik edin. Atak sona erdiğinde, sevdiğiniz kişi önünüzde panik atak geçirdiği için utanabilir. Onu rahatlatın ve endişeleri için yardım aramaya teşvik edin. Son olarak Kırmızı Oda dizisinde, doktor hanımın panik atak geçiren Sadi’ye yaklaşımını bu videoda görebilirsiniz.
Panik Atak Hakkında Sık Sorulan Sorular
1. Sessiz panik atak belirtileri nelerdir?
Sessiz panik ataklar, dışarıdan belirgin fiziksel semptomlar göstermeyen veya belirgin anksiyete belirtileri göstermeyen panik ataklardır. Bu durum, kişinin içsel olarak büyük bir kaygı, endişe veya panik yaşadığı ancak bu duyguların dışa vurulmadığı durumları ifade eder. Sessiz panik atak belirtileri şunlar olabilir:
- İçsel kaygı ve panik: Kişi, içsel olarak büyük bir panik veya kaygı hissedebilir, ancak bu duygular dışarıya yansımaz. Duygusal yoğunluk içinde olabilirler, ancak dışarıdan bu durumu göstermezler.
- Fiziksel belirtiler: Sessiz panik atak sırasında kişi, tipik panik atak semptomlarına sahip olabilir ancak dışa vurmaz. Bu semptomlar arasında kalp atışlarının hızlanması, nefes alma zorluğu, terleme, titreme, mide rahatsızlığı, baş dönmesi veya bayılacak gibi hissetme bulunabilir.
- İçsel endişe ve sıkıntı: Sessiz panik ataklar sırasında kişi, içsel olarak büyük bir endişe veya korku hissedebilir, ancak bu duyguları dışarıya yansıtmaz. Bu durum, dışarıdan gözlemlendiğinde kişinin normal davranışlar sergilediği gibi görünebilir.
- Kontrol altında hissetme: Sessiz panik atak yaşayan bir kişi, dışarıdan kontrol altında olduğunu veya sakin göründüğünü düşünebilir ancak içsel olarak büyük bir stres yaşayabilir.
Bu sessiz panik ataklar, kişinin iç dünyasında büyük bir stres ve endişe yaratırken, dışarıdan bakıldığında belirgin fiziksel semptomlar veya belirgin anksiyete belirtileri gözlemlenmez. Bu durum, kişinin içsel olarak yaşadığı panik atakları ifade eder ve kişinin içsel savaşını ve stresini yansıtabilir. Sessiz panik ataklar, kişinin duygusal durumunu, ruh halini ve zihinsel sağlığını etkileyebilir. Profesyonel bir sağlık uzmanı, sessiz panik atakları değerlendirebilir ve uygun tedavi yöntemlerini önererek destek sağlayabilir.
2. Panik atak nasıl başlar?
- Ani ve Yoğun Korku veya Endişe: Panik atak, ani bir şekilde başlar ve kişide yoğun korku, endişe veya panik duygusu yaratır. Bu duygular, aniden ortaya çıkar ve kişiye kontrol kaybı veya tehlike altında olma hissi verir.
- Fiziksel Semptomlar: Panik atak sırasında kişi genellikle çeşitli şiddetli fiziksel semptomlar yaşar. Bunlar arasında kalp çarpıntısı, nefes alma zorluğu, göğüs ağrısı veya sıkışma hissi, baş dönmesi, terleme, titreme, mide rahatsızlığı, üşüme veya terleme bulunabilir.
- Gerçek Tehlike Olmamasına Rağmen Tehlike Hissi: Panik atak sırasında kişi, gerçekte bir tehlike olmamasına rağmen kendini büyük bir tehlike altında gibi hissedebilir. Bu durum, panik atakların tipik özelliklerinden biridir.
- Ani Başlangıç ve Süre: Panik atak genellikle ani bir şekilde başlar ve genellikle birkaç dakika içinde zirveye ulaşır. Fakat bazen semptomlar daha uzun sürebilir veya ardışık ataklar halinde tekrarlayabilir.
Panik ataklar, genellikle kişinin kontrolünü kaybettiği veya kendini büyük bir tehlike altında hissettiği anlar olarak deneyimlenir. Her panik atak vakası farklı olabilir ve belirtiler şiddetli veya hafif olabilir. Panik atakları olan biri, atak sırasında yoğun bir stres yaşar ve bu durum günlük yaşamı etkileyebilir. Panik ataklar genellikle tedavi edilebilir ve tedavi seçenekleri arasında terapi, ilaçlar ve stres yönetimi teknikleri bulunabilir. Tedavi seçenekleri, kişinin semptomlarına ve yaşam tarzına göre değişebilir.
3. Panik atak için hangi doktora gidilir?
Panik ataklar genellikle psikiyatristler, psikologlar veya aile hekimleri gibi sağlık profesyonelleri tarafından tedavi edilir. Panik ataklarla başa çıkmak için aşağıdaki sağlık uzmanlarına başvurabilirsiniz:
- Psikiyatrist: Panik ataklarla ilgili tanı koyma, tedavi planı oluşturma ve ilaç tedavisi yönetimi konularında uzmanlaşmış bir psikiyatriste başvurabilirsiniz. Psikiyatristler, ruh sağlığı sorunlarının tedavisi konusunda uzmanlaşmış tıp doktorlarıdır.
- Psikolog: Panik atakları değerlendirmek, terapi uygulamak ve duygusal destek sağlamak için lisanslı bir psikologa başvurabilirsiniz. Psikologlar, terapi yoluyla bireylere stresle başa çıkma becerileri ve panik atak semptomlarını yönetme konusunda yardımcı olabilirler.
- Aile Hekimi veya Pratisyen Doktor: Panik atak semptomları yaşadığınızı düşünüyorsanız, ilk başvurabileceğiniz yer aile hekiminiz veya pratisyen doktorunuz olabilir. Bu doktorlar, fiziksel sağlık durumunuzu değerlendirebilir, gerekli durumlarda başka uzmanlara yönlendirme yapabilir ve tedavi için size rehberlik edebilir.
Panik atakların tedavisi, genellikle bir multidisipliner yaklaşım gerektirebilir. Her durum farklı olduğu için, hangi uzmana başvurmanız gerektiği kişisel ihtiyaçlarınıza ve semptomlarınıza bağlı olabilir. Tedavi planı, semptomlarınıza ve ihtiyaçlarınıza en uygun olanı belirlemek için uzman bir sağlık profesyoneli tarafından yapılmalıdır. Tedavi seçenekleri arasında terapi, ilaçlar, stres yönetimi teknikleri ve yaşam tarzı değişiklikleri bulunabilir.
Panik atak yaşayan birine yardım etmek için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
- Sakin Olun: Panik atak yaşayan kişi için sakin ve anlayışlı olmak önemlidir. Sakin ve dengeli bir şekilde davranarak kişiye destek olabilirsiniz.
- Güvenlik Sağlayın: Kişiyi rahat hissedeceği bir ortama götürün. Kalabalıktan uzaklaşmak veya sessiz bir alana gitmek rahatlama sağlayabilir.
- Nefes Teknikleri Öğretin: Derin ve yavaş nefes almayı teşvik edebilirsiniz. Kişiye derin nefes alması ve yavaşça nefes vermesi konusunda yardımcı olabilirsiniz.
- Destekleyici Olun: Kişiye onu anladığınızı ve yanında olduğunuzu hissettirin. Ona yardım etmek ve destek olmak için yanında olduğunuzu belirtin.
- Panik Atağı Hafifletmek İçin Teknikler Önerin: Yerde oturmasını veya rahatlamasını sağlayacak pozisyonlar almasını teşvik edebilirsiniz. Bir nesneye odaklanmasını veya çevresindeki nesneleri adlandırmasını isteyebilirsiniz.
- Zaman Tanıyın: Panik atak genellikle birkaç dakika içinde zirveye ulaşır ve sonra yavaş yavaş geçer. Kişiye kendini rahatlatması için zaman tanıyın ve acele etmeyin.
- Profesyonel Yardım Önerin: Eğer kişi daha önce panik atak geçirdiyse veya semptomlar tekrarlıyorsa, bir sağlık profesyoneline veya acil servise gitmesini önerin.
Panik atak yaşayan birine yardım etmek, onların duygusal durumunu anlamak ve destek olmak için önemlidir. Ancak unutmayın, herkes farklı şekilde tepki verebilir. Bazı kişiler sakinleştirici bir desteği tercih edebilirken, diğerleri daha fazla destek ve yardım isteyebilir. Bu nedenle, kişinin ihtiyaçlarına ve isteklerine göre esnek olun ve onların rahat ettikleri şekilde yardımcı olmaya çalışın.
5. Panik bozukluk kaç yaşındadır başlar?
Panik ataklar genellikle ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde başlar, ancak her yaşta ortaya çıkabilir. Genellikle panik atakların ilk kez ortaya çıktığı yaş aralığı 20’li yaşların başlarıdır. Ancak, bazı insanlar daha genç yaşlarda veya daha ileri yaşlarda da panik ataklar yaşayabilir.
Ergenlik ve genç yetişkinlik dönemi, genellikle stres, hormonal değişiklikler ve yaşam değişiklikleri açısından zorlu bir dönem olduğundan, bu dönemde panik atakların daha yaygın olduğu gözlemlenir. Ancak, yaşamın herhangi bir aşamasında, strese maruz kalmak, travmatik deneyimler yaşamak veya genetik yatkınlık gibi çeşitli faktörler panik atak riskini artırabilir.
Herkes panik atak yaşayabilir ve bu durum yaş, cinsiyet veya sosyal statüye bakılmaksızın herkesi etkileyebilir. Panik atakların nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte, genetik, çevresel ve biyolojik faktörlerin bir kombinasyonu rol oynayabilir. Tedavi seçenekleri ve yardım almak için her yaşta panik atak yaşayan kişiler, sağlık profesyonellerine danışabilir ve destek alabilirler.
6. Panik atak öldürür mü?
Panik atak doğrudan ölümcül bir durum değildir. Panik ataklar genellikle ciddi bir tıbbi tehlike oluşturmaz ve genellikle fiziksel olarak zarar vermezler. Panik ataklar sırasında kişi, yoğun kaygı, korku ve fiziksel semptomlar yaşayabilir; ancak bu semptomlar, genellikle belirli bir süre sonra kendiliğinden azalır.
Panik ataklar sırasında yaşanan semptomlar genellikle kişinin normal fiziksel reaksiyonlarıdır ve genellikle kontrol dışıdır. Semptomlar arasında kalp atışının hızlanması, nefes alma zorluğu, göğüs ağrısı, terleme, titreme, mide rahatsızlığı, baş dönmesi gibi fiziksel belirtiler yer alabilir. Bu semptomlar korkutucu olsa da, panik ataklar genellikle kendiliğinden sonlanır ve genellikle fiziksel zarara yol açmaz.
Ancak, panik ataklar birçok insan için oldukça rahatsız edici olabilir ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir. Ayrıca, panik ataklar tekrarlayabilir ve kişinin günlük yaşamını etkileyebilir. Bu nedenle, panik ataklarla başa çıkmak ve semptomları yönetmek için tedavi ve destek almak önemlidir.
Panik ataklar genellikle bir sağlık durumu olarak ele alınır ve tedavi seçenekleri arasında psikoterapi (terapi), ilaçlar ve stres yönetimi teknikleri bulunabilir. Panik ataklarla ilgili endişeleriniz varsa veya semptomlarınız hayatınızı ciddi şekilde etkiliyorsa, bir sağlık profesyoneline başvurarak destek almanız önemlidir.
Yazımızın sonuna geldik. Ama bir kez daha hatırlatmakta fayda var. Evet, bu durum bizi çok korkutuyor olabilir. Ama kendimize inanmak, harekete geçmek ve yardım istemek için asla geç değil. Umarım faydalı olmuştur. Çevirmenden herkese kafeinsiz çay!
Editörün Notu: Psikoloji Arşiv Çevirmeni Elif Karakuş’tan devam etmek isterseniz Pokemon Deneyi: Stanford Beyin Araştırması yazısına göz atabilirsiniz.
Bu yazılı içerik Psikoloji Arşiv Yayın İlkeleri ‘ne uygun şekilde yeniden düzenlenmiştir.
Editör: Selin Cennet Gülmez
Görsel Tasarım: Taner Türker
Kaynakça
American Psychiatric Association. (2013). Anxiety disorders. In Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.).
Panic attacks and panic disorder. Mayo Clinic.
Melinda Smith, M.A., Lawrence Robinson, and Jeanne Segal, Ph.D. Panic Attacks and Panic Disorder. HelpGuide.
Sheryl Ankrom, MS, LCPC. (2020) What Is a Panic Attack. verywellmind.
Rachel Nall, MSN, CRNA. (2020,Temmuz 30). What to know about panic attacks and panic disorder. Medical News Today.
Psikoloji Arşiv İçerik Çevirmeni
