Toplumsal Cinsiyet ve Reddetmenin Yolları

11 Ekim Dünya Kız Çocukları Günü’nü geride bıraktığımız bugünlerde, sizler için öznel görüşlerimizi de eklediğimiz bir yazı hazırladık. Toplumsal cinsiyet nedir? Nasıl reddedilir? Eylemlere katılmadan toplumsal cinsiyeti reddedebilir miyiz? İlk sorunun cevabı ile başlıyoruz…

Nedir Bu Toplumsal Cinsiyet?

Toplumsal cinsiyet, toplumda kamusal ve özel hayatta kadınlara ve erkeklere atfedilen görevler, işlevler ve roller kavramını ifade etmektedir. Yani kısaca Toplumsal cinsiyet toplum tarafından kadın ve erkeğin rolleri anlamına gelmektedir. Cinsiyet rolleri çoğunlukla dişilik ve erillik üzerine şekillense de elbette farklılıklar da bulunmaktadır. Biz de bu yazıyla “Toplumsal Cinsiyet Rollerini Reddetmenin Yollarını” sıralayacağız.

2017’de Dünya Ekonomik Forumu (WEF) tarafından yapılan bir araştırma, kadınların dünyadaki erkeklerin yararlandığı hakların, fırsatların ve kaynaklara erişimin yalnızca yüzde 68’ine sahip olduğunu gösterdi. Bu farklılıklar ve bunları azaltmadaki ilerleme hızı ülkeden ülkeye değişebilir. Ancak WEF araştırmacılarına göre, şu anki hızımıza göre, cinsiyet eşitsizliklerini ortadan kaldırmak 100 yıl alacak.

Bu her ne kadar korkunç gözükse de dünyanın birçok yerinde “ırkçılık, yabancı düşmanlığı ve homofobi” gibi diğer ayrımcılık türleriyle bağlantılı olan cinsiyet eşitsizliğiyle mücadele daha da artıyor. Bu mücadeleye destek niteliğinde çevirdiğimiz bu metin ve önerilerimizle toplumsal cinsiyet rollerini reddetmenin yollarını öğreneceğiz.

Toplumsal Cinsiyeti Reddetmenin Yolları…

Ev işlerini ve çocuk bakımını eşit şekilde paylaşın.
Oyuncakları cinsiyete göre ayırmayın, kızlar ve erkekler için aynı oyuncakları almaya özen gösterin.
Eşit iş hakları ve aynı maaşı talep edin.
Medyada ve reklamlarda ayrımcılığa dikkat edin.

Kadınları ve kız çocukları indirgemeci veya adil olmayan bir şekilde gösteren hikayelerle karşılaşırsanız, reklamcılara, pazarlamacılara ve medya kuruluşlarına yazın, tepkinizi gösterin.

Diğer kampanyacıları destekleyin

Cinsiyet eşitliği arayışında büyük bir etki yaratmanın harika bir yolu, başkalarıyla birleşmektir. Yerel kampanya grupları arayın. Cinsiyet eşitliği ve kadın liderliği için okul veya üniversite topluluklarına katılın veya bu amaçla topluluk kurun. Sayılarda güç vardır. (Belirli bir konuyu ele alan daha fazla ses, duyulma olasılıklarının daha yüksek olduğu anlamına gelir)

kadın erkek eşitliği

Diğer marjinalleştirilmiş grupların kampanyalarının profilini yükseltmeye yardımcı olmak, ayrımcılığa son vermenin hayati bir parçasıdır. Örneğin, bir azınlık veya yerli topluluktan kızlar, cinsiyetçiliğin yanı sıra ırkçılık da yaşayabilir ve LGBTIQ + topluluğunun üyeleri de homofobi yaşıyor olabilir. Onların dostu olun ve davalarına destek verin.

Bunlar sizi biraz aşıyor mu?

“Ben bu kadar tepkisel, sesi yüksek bir insan değilim. Ben bu şekilde yetişmedim ve eylem, dava kelimeleri bile beni korkutuyor.” diye düşünüyorsanız, telaş yapmayın. Yalnızca kendi hayatınızda bir şeyleri değiştirerek de toplumsal cinsiyet rollerini reddedebilirsiniz.

Mesela mesleklerin cinsiyeti olmadığını kabul edin ve mühendis olmak isteyen bir kız çocuğu, balet olmak isteyen bir oğlan çocuğu gördüğünüzde onu destekleyin. Belki sayenizde bir destekçi daha bulur. Renklerin cinsiyeti olmadığını fark edin ve anlatın. Pembenin, mavinin, sarının, siyahın… Hepsinin sadece bir renk olduğunu ve herkesin her rengi sevebileceğini savunun.

Eşiniz bazı ev işlerini yapıyorsa, çevrenizde bazı ev işlerini yapan bir koca örneği gördüyseniz bunu “yardım ediyor” olarak nitelendirmeyin. Çünkü ev işleri, evde yaşamakta olan karı-kocanın ortak görevleridir ve bazı ev işlerini yapmak kadın ya da erkeğin eşine yardımcı olduğunu değil, sorumluluklarını üstlendiği anlamına gelir. Tabii ki toplumsal cinsiyeti reddetmek teşekkür etmeye engel değil 🙂

Kız ya da oğlan çocukları için duyguları farklı betimlemeyin. Ağlamak, sinirlenmek, mutlu olmak hepsi için aynı oranda doğru ve gereklidir. Her insan her duyguyu az ya da çok yaşayabilir. Duyguları yaşama biçimi de çocukken öğrenilir. Kızlar için kırılgan ve narin olmayı pekiştirirken, oğlanlar için gücü ve saldırganlığı pekiştirmeyin.

Cinsiyetçi klipleri izlemeyin, cinsiyetçi reklamlar yapan markaların ürünlerini almayın. Tepkinizi gerekirse müşteri hizmetlerini arayarak dile getirin. Kadınsanız annelikten, erkekseniz babalıktan ibaret olmadığınızı unutmayın. İyi bir anne ya da baba olmaya hazır hissettiğinizde bu sorumluluğu alın.

Düşünce yapınızı ve dilinizi değiştirin. Kadını aşağılayan yayınları izlemeyin. Cinsiyetçi küfürlerin yanınızda söylenmesine tepki gösterin. Değiştirmek için siz değişin *-*

Editörün önerisi: Eğer biraz öğüt biraz serzeniş içeren bu yazıyı sevdiyseniz En Çok Yaptığımız Beş Temel Düşünce Hatası ve Öfke ile Baş Etmenin 10 Yolu adlı yazılar da hoşunuza gidebilir. Eğer “ben biraz değişme ihtiyacı hissediyorum” diyorsanız, Instagram’da Kız Başına profilini takip ederek işe başlayabilirsiniz.

Bu yazılı içerik Psikoloji Arşiv Yayın İlkeleri ‘ne uygun şekilde yeniden düzenlenmiştir.

Editör: Selin Cennet Gülmez

Görsel tasarım: Taner Türker