9 Kere Leyla Film İncelemesi

Merhabalar. 9 Kere Leyla ‘dan gelenler, beğenin de sayımızı bilelim. Şaka… Youtube’da hiç yazmadım da bu yorumu, içimde kalmasın diye burada yazdım. Ben filmi baya beğendim. Sebebi büyük ihtimalle Ezel Akay’ı seviyor olmam. Film her zamanki Ezel Akay renkleriyle doluydu. İzlerken Neredesin Firuze, Hırsız Var, Yedi Kocalı Hürmüz, Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü filmlerini de gözümde canlandırmadan edemedim. Zaten Ezel Akay da eski filmlere küçük repliklerle gönderme yapmış arada. Rengarenk takım elbiseler en az 9 kere gözümde yanıp yanıp söndü.

Oyuncular zaten ayrı bir çağrışım sebebi… Demet Akbağ, Haluk Bilginer, Elçin Sangu, Fırat Tanış! Hepsi beni inanılmaz eğlendirdi. Mahdum Kulları’nı da es geçmeyelim. Allah rahmet eylesin. Peki; 9 Kere Leyla neden ilgimi çekti? Tabii ki de evlilik terapisti nedeniyle. Ah Nergis. Etik yönetmelikten yelpaze mi yaptın kendine?!

Bu inceleme yazısını yazarken özet bir kısım yazmamaya karar verdim. Filmi sonuna kadar izlemiş olduğunuzu varsayıyorum. Ayrıca spoiler hakkında da uyarayım. Çünkü detayları verirken yanlışlıkla spoiler vermiş olmam çok muhtemel. Gelelim evlilik terapisti Nergis’e…

9 Kere Leyla Terapisti Nergis

Nergis, bir evlilik terapisti. Tam emin olamamakla beraber “kendi mükemmelliğine” yaptığı vurgular, bencilliği, acımasızlığı ve manipülatifliği nedeniyle Narsist olduğunu düşünüyorum. 9 Kere Leyla filmi boyunca yaptığı etik ihlalleri sıralarsak buradan Etik Kurul’a yol olur. O yüzden birkaç ihlale değinip bu konuyu kapatacağım.

Evlilik Terapisti Nergis; danışanları olan Leyla-Adem çiftinden Adem ile cinsel birliktelik yaşıyor. Danışan olması ayrı sorun, çift olması ayrı sorun, hem cinsel hem duygusal ilişki yaşamaları ayrı sorun… Ayrıca Adem’in ona hediye ettiği 100 bin dolarlık el yazmasını da seve seve kabul ediyor. E tabi burnunu da 2 kere yaptırdık!

Ah Nergis… Yönetmeliğe mızrak saplayan Nergis! Tüm bunların yanında görüyoruz ki Nergis; danışanlarıyla seans dışında da vakit geçiriyor. Haris ve Adem başta olmak üzere; hayatları iç içe geçmiş durumda. Haliyle etik ihlal çanları Nergis için çalıyor. Nergis’in karar ve davranışları birden fazla etik ihlal yapmasına sebep oluyor.

Peki, 9 Kere Leyla Filmindeki Nergis Hangi Etik İlkeleri İhlal Etti?

9 Kere Leyla terapisti Nergis; cinsel kötüye kullanımdan kaçınmak, diğer kötüye kullanımlar ve çoklu ilişkiler ilkelerini ihlal ediyor. Türk Psikologlar Derneği yayını olan Psikologlar için Etik Öğretim El Kitabı’nı kullanarak bu ilkeleri açıklayalım.

• 2.3.1 Cinsel Kötüye Kullanımdan Kaçınmak: Psikolog, yakınlık ve cinselliğin, hizmet verdikleri ile ilişkisini doğrudan ya da dolaylı biçimde etkileyebileceğinin farkındadır. Bu durumla bağlantılı olarak ilişkinin özelleşmesi ve cinselleşmesinden kaçınır. Çünkü bu tür ilişkiler gerekli mesleki mesafeyi azaltır, profesyonel ilişkiyi zedeler, çıkar çatışması ve kötüye kullanıma yol açabilir. En önemlisi hizmet verilene zarar verilebilir.
• 2.3.2 Diğer Kötüye Kullanımlar: Psikolog bilgi, statü ve sahip olduğu gücü kullanarak; kendi yararları doğrultusunda danışanların emeklerini ve finansman kaynaklarını (el yazması) sömürmez.
• 2.4 Çoklu İlişkiler: Mesleki rolü gereği profesyonel bir ilişki içindeyken; psikoloğun, o kişi ile ek bir rolü üstlenmesi ya da o kişinin yakın ilişkide olduğu başka bir kişiyle ilişkiye girmesidir. Psikolog farkında olmadan çoklu ilişkilere girmiş ise (Mesela Haris’in ortak tanıdık olduğunu sonradan öğrendiyse) bu durumdan etkilenen kişilerin çıkarlarını en iyi şekilde gözeterek ve etik ilkelere uygun olarak sorunu çözümlemeye çalışır.

Kadın Cinayetleri ve Leyla ‘nın Konuşması

9 Kere Leyla filminde Ezel Akay bazen Nergis bazen Leyla aracılığıyla bolca evrimsel psikoloji alt metni vermiş aslında. Yaşama içgdüsü, cinsellik ve haz, avı-toplayıcı toplumlar ve bu toplumlarda kadın ve erkeğin rolü… Filmin sonlarına doğru ise erkeğin saldırganlığının en başından beri var olduğunu, kadının ise hep yarım insan olarak algılanan ama asıl her şeyi var eden olduğunu veriyor alt metinlerle. En azından mesaj böyle. 9 Kere Leyla filminin açılışında şu konuşmayı dinliyoruz.

Yine kan revan içinde her yer. Cinayetin keşfi. Düşünsene erkeğin biri çıkıyor ve cinayet işlemeyi keşfediyor. Kardeşini öldürüyor. İcada bak. Bunların bildiği tek şey öldürmek. Öldürecek kimse kalmasa kendilerini öldürürler. Halbuki kadın aşkı buldu. Onlar ne yaptı? 

Onlara aşık olmaz yetmez. Kendini ispatlayacak ya. Uğruna ölürüm diye kandırabileceği kadın lazım. Sonra… Çok sevmiyordu, öldürdüm. Beni sevmiyordu, öldürdüm. Başkasını sevdi, öldürdüm. Ya aşkın cinayeti olur mu? Aşkın sevişmesi olur…. Adem dünyayı güzelleştirdi ben kadınlara musallat oldum. Ha? Hadi oradan! Aslında yazıyı bulan bendim. Ekip biçmeyi önce ben öğrendim, öğrettim. 

Yine bu vurucu konuşmadan; Sosyal Baskınlık Kuramı‘nın da sunduğu erkeğin kadına tahakkümü sorununu görüyoruz. Erkeğin kadını yönetebilmek, kontrol altına alabilmek için şiddet, baskı ve zorbalığa başvurması. Leyla diyor ki “Ölmek yoruyor artık beni. O kadar alıştım ki ölümlere, üzülemiyorum artık.” Kadın cinayetlerinin bu kadar arttığı, cezai indirimlerin önüne geçebilmek için sesimizi her gün biraz daha yükselttiğimiz son yıllarda sesimize bir çığlık daha eklendiğini hissettim filmin sonunda.

Ek olarak belirtmek isterim ki “aşk cinayeti” cinayete, katile ve maktüle bakış açısını değiştirir. Medyanın kullandığı bu dil maalesef yıllardır şiddetin normalleşmesine destek vermektedir. Aşkın cinayeti olmaz sevişmesi olur, diyor ya Leyla.

Size İnandırıcı Gelmiyor mu?

Biraz agresif bir ifade olacak ama yeterince öldüğümüze inanmıyor olabilir misiniz? Eğer aranızda hala kadın cinayetlerinin ajitasyondan ibaret olduğunu düşünen varsa Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu‘nu ziyaret edebilir. Böylece ne kadar çok kadının hayatını kaybettiğini ve katili ceza alsın diye sivil toplum kuruluşlarının ne kadar uğraştığını görebilirsiniz.

Eğer “ölüyoruz” nidalarını abartılı buluyorsanız; şiddet nedeniyle yaşamını yitirmiş kadınlara ithaf edilen Anıt Sayaç aracılığıyla yalnızca 2020 yılında 357 kadının cinayete kurban gittiğini görmek gerçekleri fark etmenizi sağlayabilir. Eş, eski eş, sevgili, platonik aşık, abi, baba, kardeş, amca… Yüzlerce kadın hayatını kaybediyor ve buna erkek şiddeti sebep oluyor.

Filmde de dediği gibi “Devam etmeye değecek güzel adamlar da var.” elbette ama aile içi şiddet mağduru, eski eşi ya da sevgilisi yüzünden hayatını kaybetmiş kadınların sayısı daha ağır basıyor düşününce.

Toplumsal Cinsiyet ve 9 Kere Leyla

9 Kere Leyla filmi toplumsal cinsiyet ve eşitlik için de bazı mesajlar veriyor. Cinsel isteği yüksek kadın da var erkek de. İyisi de kötüsü de var kadının da erkeğin de. Leyla’yı Adem’den korumaya çalışan ambulans şoförü de var, Leyla’ya kurşun sıkan oğlu da.

Laf eşitliğe gelince Leyla yine döktürüyor konuşmasında. Aynı çamurdan beraber geldiği Adem’in kayışı koparıp eşi, eşiti olan kadına saldırısına sitem ediyor.

  Bu faili de maktülü de belli bir cinayet. Bir de ben varım. Maktüle. Katledilmiş kadın. Ölürken bile kategorilerimiz ayrı.  Yani hiç erkek pilot, erkek yazar, erkek doktor diye bir şey duydun mu?

Yani utanmasalar insan, yanında kadın insan diyecekler.

Evet hanımlar, beyler. Ne diyor 9 Kere Leyla filminin ölümsüz Lilith’i Demet Akbağ: Eşiz, eşitiz. Toplumsal cinsiyet rollerini kabul etmemek, haklıyı savunmak, dilimizi bir başkasını aşağılayan kategorize eden kelimelerde, hitaplardan kurtarmak bize barışı getirecek. Leyla’nın bu yaşantısında kavga çıkmasın diye her şeyi Adem’e uygun yaptığını ama Adem’in yine de onu öldürmek için bir sebep bulduğunu unutmayın. Ve sizlerden ricam her canlının yaşam hakkını savunun. Sürç-i lisan ettiysem affola.

Yazarın notu: Toplumsal cinsiyete değil eşitliğe bir adım atmak isterseniz Toplumsal Cinsiyet ve Reddetmenin Yolları adlı yazımızı öneririm. Sosyal baskınlık yönelimi hakkında daha fazla bilgi almak isterseniz ŞU MAKALEYE göz atabilirsiniz. Daha fazla film ve dizi alıntılama ya da inceleme istiyorsanız sizi Psikoloji Arşiv Film-Dizi kategorisine bekleriz.

Selin Cennet Türker

Psikolog | Daktilosever
İçerik Koordinatörü | @psikolojiarsiv
İstanbul

#Psikoloji #Gelişim #Eğitim

www.selincennetgulmez.com