Star Wars yayınlandığı günden beri konuşulmaya ve ilgi görmeye devam eden kült bir bilimkurgu filmi. Tabii Darth Vader da öyle. Anakin Skywalker’ın Darth Vader olma öyküsünü şimdilik bir kenara bırakalım. Merceklerimizi Star Wars serisinin kötü adamı Darth Vader fanlarına çevirelim… Neden kötü karakterleri izlemekten bu kadar zevk alıyoruz? Darth Vader ‘ı neden seviyoruz? Bilim, onlara benzediğimiz için onlardan hoşlandığımızı söylüyor. Gelin detaylı incelemeyi Darth Vader müziği eşliğinde okuyalım.
Bu Yazıda Sizi Neler Bekliyor?
Star Wars Karakterlerini Özel Kılan Detaylar
Star Wars kötüleri hakkında sevilecek çok şey var. Ana karakterlerin akılda kalan kişisel şarkıları ilk sırada geliyor. Ve günümüzün cesur nüanslı kötü karakterlerinin aksine, Star Wars kötüleri çok eğleniyor gibi görünüyor. Gücün karanlık tarafını kucakladıklarında, Sithler ve onlara hizmet eden İmparatorluk Ordusu komutanları gayet neşeliydi. Gezegenleri havaya uçururken ve direnişi ezerken aldıkları zevk fazlasıyla hissediliyordu.
Psikoloji araştırmaları Darth Vader için ne söylüyor?
Psikoloji araştırmacıları, neden kötü karakterleri sevdiğimizi ve bunun bizim hakkımızda ne söylediğini merak ediyorlar. Örneğin, İmparator gibi kötü karakterlerin ahlaksızlığını gerçekten sevmediğimizi gösteren çok sayıda araştırma var. Bir çalışma, günümüzün sempatik kötülerine ve kusurlu kahramanlarına rağmen kötü karakterlerden hoşlanmadığımızı ortaya koydu.
Darth Vader gerçek bir kötü. Onunla ilk karşılaşmamızda bir odaya giriyor ve silahsız bir mahkumu boğarak öldürüyor. Kendisi hem ahlaki olarak iğrenç hem de tüm zamanların en sevilen karakterlerinden biri. Vader’ın neden bu kadar popüler olduğu konusundaki fikrini bir Star Wars uzmanına sordum. “Darth Vader’ın havalı bir başlığı var. Ayrıca her zaman istediğini alır” dedi 9 yaşındaki çocuk.
Darth Vader gibi kötü karakterlerle özdeşim kurabiliyoruz.
Yakın tarihli bir araştırma, Darth Vader ve Star Wars kötü karakterlerini neden sevdiğimizi anlamamıza yardımcı oluyor. Araştırmaya göre sebeplerden biri karakterlerin kurgu olması. Çalışma yazarı Rebecca Krause-Galoni, Star Wars evreninde karakterlerin karanlık taraf hakkında uyarıldığını belirtiyor. Ancak kurgu perdesiyle korunan izleyiciler, kendi yönlerini yansıttıklarında kötü karakterlerden etkilenebiliyor. En azından Krause-Galoni böyle söylüyor.
Kötü insanlara benzemekten korkuyoruz. Peki ya kurgu kötü karakterler?
Araştırmacılar önemli bir şey fark etti. Kendimiz hakkında iyi düşünme ihtiyacımız, ahlaki değerlere sahip olmayan birine benzemekten hoşlanmayışımız anlamına geliyor. Ancak kurgu karakterler işi biraz değiştiriyor. Bize kendimizi hatırlattıkları halde gerçek hayatta gördüğümüzde rahatsız olacağımız karakterleri sevebiliyoruz. Çünkü kurgu kötü karakterleri sevmemizi güvenli hale getiriyor. Darth Vader gibi, Lord Voldemort gibi…
Darth Vader içimizdeki kötüye benzediği için mi seviliyor?
Araştırmacılar, kullanıcıların kişilik testi yaptırdığı ve sonuçların kendilerine en çok benzeyen kurgusal karakterlerle eşleştirildiği CharacTour uygulamasından veriler topladı. Çalışma analizi sırasında platformun yaklaşık 232.500 kayıtlı kullanıcısı vardı. Veriler ayrıca araştırmacıların insanların hangi karakterlere ilgi duyduğunu görmelerini de sağladı. İyi ya da kötü karakter fark etmeksizin kullanıcılar kendileri gibi karakterleri tercih ettiler.
Krause-Galoni’ye göre bu çalışma, Star Wars kötüsü Darth Vader gibi karakterleri insanlar için çekici yapan şeyin bizden farklı olmalarıyla ilgili olmadığını gösteriyor. Asıl sebep olduğumuz kişiyi yansıtmaları. Sonuçta kim düşmanını “yok etmek” istemez, değil mi? Kurgusal kötüler bizi cezbeder çünkü bize karanlık benliklerimizi keşfetme fırsatı verirler. Birçok özelliğimize sahiptirler. Ama ahlak tarafından kısıtlanmazlar. Bir anlamda fantezimizi gerçek kılıyorlar ama gerçek değiller.
Darth Vader : Net Davranışlar ve Güçlü Liderlik
Darth Vader tüm zamanların en popüler kötü karakterlerinden biri. Peki bu çoğumuzun onun kişiliğine sahip olduğu anlamına mı geliyor? Yoksa işin içinde başka bir faktör olabilir mi? Belki Vader’ın popülaritesi, bize nasıl benzediğinden çok, bir lider olarak kendini nasıl gösterdiğiyle ilgilidir.
En bilinen Star Wars kötü karakterleri, birini lider olarak tanımamıza yol açan birçok anahtar tanıma sahip. Palpatine, Kont Dooku ve Darth Vader her şey için bir acil durum planı olan stratejik düşünürler. Kylo Ren ve General Grevious da aynı Sith Lordları gibi bir imaja sahip. Bu Star Wars kötü karakterlerinden herhangi biri bir odada olduğunda bunu herkes bilir.
Star Wars kötüleri hedeflerinde tutarlı ve iletişimlerinde netler. Elbette bunu fevkalade kötü bir şekilde yaparlar. Ama en azından nerede durduklarını biliriz. Çalışan politikalarında hiçbir belirsizlik yok. Bir personel başarısız olursa, boğularak öldürülür ve astları terfi ettirilir.
Kendi Liderliğine Olan İnancı ve Tartışmasız Gücü
Ancak Star Wars kötülerinin muhtemelen en etkileyici yönü güçleri. Liderlikle ilgili bir tartışmada güç, liderin kendisine olan inancını ifade eder. Darth Vader ‘ın en büyük gücü, Luke Skywalker ‘a güç kullanarak ağır nesneleri fırlatma yeteneği değil. Onun gücü, lider olmayı hak ettiğine dair sorgusuz sualsiz inancında yatıyor.
Bu tür bir güç, insanları Darth Vader takipçisi olmaya teşvik eder. İzleyiciler için onu bu kadar karşı konulmaz kılan şeyin büyük bir parçası bu. Ya da belki izleyiciler içten içe bu güce kendileri de sahip olmak istiyorlar. Kurgu bize karanlık tarafımızı keşfetme özgürlüğü verir. Usta Yoda ve şu sözlerini hatırlayalım:
“Karanlık tarafa bakarken dikkatli olmalısın. Çünkü karanlık taraf da sana bakacaktır.”
Editörün Notu: Eğer Elif Karakuş yazılarından devam etmek isterseniz Pokemon Deneyi: Stanford Beyin Araştırması adlı yazıdan devam edebilirsiniz. Daha fazla karakter incelemesi, dizi ve film analizi için Psikoloji Arşiv Yaratıcı Psikoloji yazılarından devam edebilirsiniz.
Bu yazı Psikoloji Arşiv Yayın İlkeleri ‘ne uygun şekilde yeniden düzenlenmiştir.
Editör: Selin Cennet Türker
Görsel Tasarım: Taner Türker
Kaynak: Escalante, A. (2020, May 3) Scientists Have Discovered Why We Love Darth Vader. Forbes.
Psikoloji Arşiv İçerik Çevirmeni
