1971 Stanford hapishane deneyi ile tanınan Amerikalı psikolog Philip George Zimbardo’dan İvan Pavlov’un yaptığı Klasik Koşullanma deneyini izliyoruz.
14 Eylül 1849 yılında Rusya’nın Ryazan kentinde dünyaya gelen Pavlov 1860 yılında papazlığa hazırlanmak üzere Ryazan İlahiyat Yüksek Okulu’na başladı. Burada Rus ve dünya tarihi, edebiyat, mantık, doğabilimleri, dil ve felsefe gibi kendini geliştirebileceği dersler aldı ve eğitimini tamamladı. O dönemin önemli fizyologlarından olan Claude Bernard, Ivan Pavlov’un fizyoloji merakını arttırdı ve bu alana doğru ilerlemesinde büyük rol oynadı. Ivan Pavlov refleksler üzerine çalışmalarını sürdürdü.
Pavlov, öncelikle laboratuvarında barındırdığı köpekler üzerinde salgı bezlerini incelemiştir. Ardından bu köpekler üzerinde yaptığı deneyler sonucunda, köpeğin doğal uyaranları (örneğin yemeği) dışında zil veya lamba gibi ilgisiz uyaranlara da tepki verip, salgı salgılama durumunu inceledi.
Normal koşullar altında bir köpek et gördüğü zaman salgı bezlerinin çalışması doğal bir durum olduğundan bu tepkiye şartsız tepki (refleks) denir. Bir organizmanın doğal dengesini şartsız refleksler sağlar. Ancak hayvanlar, sadece doğal uyaranlarına tepki vermezler. Örneğin eğer köpeğe et verilirken, bir yandan da zil sesi sunulacak olursa (yani bir zil çalınacak olursa), birkaç denemeden sonra köpek, zil sesi ile almakta olduğu yiyecek arasında ilişki kuracaktır. Buna bağlı olarak köpek, zil sesini duyduğu anda, henüz yemek verilmese bile istemsiz olarak salya salgılamaya başlayacaktır. İşte bu durumda, “yemek yeme davranışı” ile normalde tamamen alakasız olan “zil sesi”ne bağlı olarak salgıların aktifleşmesine şartlı tepki (refleks) denir. (Kaynak: Evrim Ağacı)
Psikologlar ve psikoloji öğrencilerinin yanı sıra birçok kişinin psikolojiye dair içeriklere ulaşabileceği eğlenceli bir psikoloji sitesi.
